اسانس پرتقال

اسانس‌ها از مواد مختلفی از‌جمله مرکبات به دست می‌آیند؛ در بین آن‌ها اسانس پرتقال یکی از معطرترین و قوی‌ترین رایحه‌ها را ایجاد می‌کند و در تمام دنیا نیز شناخته‌شده است. این اسانس را می‌توان در تهیه انواع نوشیدنی‌های گازدار، انواع بستنی‌ها، دسرها و غذاهای متعدد به کار برد و از بوی شگفت‌انگیز و آشنای آن لذت برد.

اسانس پرتقال چیست؟

همچون دیگر اسانس‌ها، این ماده نیز به‌عنوان یک عصاره طبیعی به‌شمار می‌آید که می‌توان آن را از پوست میوه پرتقال تهیه کرد. ماده حاصل از بویی مطبوع، آشنا و طرب‌انگیز برخوردار است و طعمی ویژه آمیخته به تلخی و شیرینی را به همراه دارد که وجهه بسیار خاصی به آن می‌بخشد. این ماده در سه شکل عرضه می‌شود که عبارت‌اند از: «پودری»، «قابل حل در آب» و «قابل حل در روغن».

اسانس فوق با شیوه‌های متفاوتی به دست می‌آید، برخی از روغن استفاده می‌کنند، عده‌ای ترجیح می‌دهند از آب کمک بگیرند و تعدادی نیز مواد شیمیایی را برای استخراج عصاره پرتقال مناسب‌تر می‌دانند.

کاربرهای اسانس پرتقال

عصاره‌های مختلفی که از مواد طبیعی حاصل می‌شوند، در نبود خود این مواد یا وقتی که استفاده مستقیم از خود آن‌ها ممکن نیست یا به‌راحتی در ترکیب با مواد دیگر قرار نمی‌گیرند، بسیار موثر واقع می‌شوند و خلاء استفاده از ماده اصلی را پر می‌کنند. از اسانس‌ها باید به‌عنون دستیاران محبوب سرآشپزها یاد کرد که طعم جادویی را به محصولات و دست‌پخت‌های نهایی آن‌ها اضافه می‌کند.

زمینه‌هایی که می‌توان از اسانس پرتقال استفاده کرد، به شرح ذیل است:

صنایع غذایی و به‌طور کلی در پخت‌وپز

امروزه در بسیاری از فیلم‌های آموزش آشپزی و نیز در دستور کار بسیاری از سرآشپزان حرفه‌ای افزودن اسانس‌ها به‌ویژه پرتقال در تهیه غذاهای مختلف این افزودنی به‌خوبی دیده می‌شود. علاوه‌بر غذاها ردپای آن را می‌توان در انواع کیک‌ها و کلوچه‌ها، بستنی‌های متنوع، دسرهای رنگارنگ و گوناگون و همچنین در دستور تهیه شیرینی‌های باکیفیت دارای رنگ و روی مختلف کاملا مشاهده کرد.از دیگر محصولات مصرفی در این صنعت میتوان از اسانس کارامل نام برد.

تولید نوشیدنی‌ها

یکی از جدی‌ترین عرصه‌هایی که نقش این اسانس را می‌توان در آن دید، صنعت ساخت نوشیدنی‌ها است. حتما به‌طور مستقیم نوشیدنی‌های پرتقالی را در فروشگاه‌ها دیده‌اید که در نزد بسیاری از افراد جایگاه و رتبه خاصی دارد و مورد علاقه کودکان نیز قرار می‌گیرد.

صنایع آرایشی و بهداشتی

جای تعجب ندارد که صنعت زیبایی در جهان دست به دامن این اسانس قوی شود که با بوی خود می‌تواند محصول نهایی را با عطر و رایحه ویژه به دست مشتریان برساند. همچنین تهیه آن از میوه طبیعی پرتقال می‌تواند خواص موثر آن را نیز در بر بگیرد و به اثربخشی محصول بیفزاید. از دیگر رایحه های رایج مورد استفاده در این صنعت میتوان اسانس توت فرنگی را نام برد.

صنعت داروسازی

حتما شربت‌هایی را که در کودکی به خوردتان می‌دادند، به خاطر دارید که بوی پرتقالی آن هنوز هم یکی از عواملی است که کمک می‌کند تا برخی داروها یا شربت‌ها را به خورد کودکان داد. یکی دیگر از زمینه‌های استفاده از این اسانس را صنعت دارو تشکیل می‌دهد.

عطرسازی

نباید فراموش کرد و باید به صنعت محبوب عطرسازی حق داد که از چنین عصاره ارزشمندی نهایت استفاده را ببرد و برای تهیه انواع عطرهای خود از قدرت و نفوذ این عصاره کمک بگیرد.

صنعت ساخت شوینده‌ها

شوینده‌ها موادی قوی هستند که از انواع عناصر شیمیایی ساخته می‌شوند. اگر بوی مناسبی نداشته باشند، استفاده از آن‌ها کار را دشوار خواهد ساخت. اسانس پرتقال با داشتن خاصیت ضد عفونی‌کنندگی یکی از موادی است که در این صنعت برای بهبود محصولات به کار می‌رود و در انواع مایع‌هایی که به مصرف دست‌شویی می‌رسند یا شویند‌ه‌هایی که خاصیت ضد لک یا برطرف‌کننده آلودگی‌های سطوحی مانند ظرف‌شویی‌ها و موارد مشابه را دارند، عصاره پرتقال نقشی تعیین‌کننده را بازی می‌کند.

صابون‌سازی

خواص این عصاره در کنار رایحه دل‌پذیر آن سبب می‌شود در ساخت و تهیه صابون‌های متفاوت نیز مورد استفاده قرار بگیرد. ازجمله خواص این ماده می‌توان به ضد باکتریایی بودن آن اشاره کرد. صابون‌هایی که از این عنصر بهره می‌برند، لطیف و نرم‌کننده هستند.

موارد فوق مهم‌ترین زمینه‌هایی است که این اسانس در آن‌ها نقش مهمی بر عهده دارد. در کنار این موارد می‌توان به برخی عرصه‌های دیگر نیز اشاره کرد که ممکن است استفاده از آن را در دستور کار خود قرار دهند؛ مثل برخی صنایع پوشاک‌سازی که باز هم از خاصیت بوی قوی این اسانس کمک می‌گیرند، گفته می‌شود در تولید روغن موتور یا مواد مشابه نیز کاربرد دارد. به این فهرست کاربردهای زیر را هم باید افزود:

• تهیه انواع مربا
• تولید کنسروها
• ساخت انواع ادویه‌جات و چاشنی‌ها
• صنعت روغن‌سازی
• تهیه خوشبوکننده‌های هوا

روش تهیه اسانس پرتقال خانگی

برای به دست آوردن این اسانس مفید و بسیار پرکاربرد، پوست پرتقال‌ها را دور نیندازید؛ بلکه آن‌ها را نگه دارید و پس از شست‌وشوی کافی، اجازه دهید که کاملا خشک شوند. در مرحله بعد آن‌ها را در یک شیشه مناسب قرار دهید و به آن کمی الکل اضافه کنید، به‌گونه‌ای که روی سطح آن‌ها را کاملا بپوشاند؛ سپس در شیشه را محکم ببندید و در جایی تاریک و خنک برای مدتی حدود 4 الی 5 هفته نگه‌داری کنید.

یادتان باشد در طی این مدت هر چند روز یک‌بار (3 یا 4 روز یک‌بار) به سراغش بروید و شیشه را تکان بدهید تا الکل به‌طور کامل با مواد آمیخته شود. پس از سپری شدن زمان مورد نظر با خیال راحت در شیشه را باز کنید و عصاره حاصل‌شده را از یک صافی عبور دهید و محصول نهایی را در شیشه‌ای بریزد و برای استفاده‌ در یخچال نگه دارید.

دو نکته مهم در تهیه این اسانس:

• بسیار مهم است که برای تهیه این عصاره، لایه سفیدرنگ را که طعم تلخی دارد، از پوست آن جدا کنید.
• حتما برای انجام این کار، شیشه به کار ببرید نه بطری‌های پلاستیکی، زیرا الکل باعث تجزیه مواد پلاستیکی و درنتیجه ورود آن‌ها به عصاره شما می‌شود.

جمع‌بندی

در بین انواع مواد و عصاره‌هایی که از مواد طبیعی تهیه می‌شوند؛ اسانس پرتقال جایگاه ویژه‌ای دارد. این ماده با برخورداری از رایحه‌ای قوی در زمینه‌های بسیار متعدد و متفاوتی کاربرد دارد که برخی از آن‌ها عبارت‌اند از: صنعت مواد غذایی از پخت‌وپز گرفته تا تهیه انواع شیرینی‌جات، بستنی‌ها، دسرها، کیک‌ها و کلوچه‌های مختلف و نوشیدنی‌های متفاوت. صنایع دیگری که از این اسانس بهره می‌برند نیز شامل صنعت داروسازی، ساخت انواع شوینده، صابون‌سازی، ساخت عطرهای متنوع و صنعت زیبایی برای تولید محصولات بهداشتی و آرایشی می‌شود.