رنگ آبی درخشان، زیبا و جذابی که در برخی مواد خوراکی یافت میشود با عنوان رنگ برلیانت بلو شهرت دارد و با نشان مختصر FCF هم نشان داده میشود. این ماده یکی از رنگ‌های مصنوعی است که از تراکم اسید -2 فورمیل بنزن سولفونیک و آنیلین در فرایند اکسیداسیون به دست می‌آید. ترکیب آن با تارتازین (E102) سایه‌های مختلف رنگ سبز را به وجود خواهد آورد.
رنگ برلیانت بلو چیست؟
رنگ‌های مصنوعی به‌طور معمول از خانواده نمک دی سدیم معرفی می‌شوند. این آبی زیبا از درخشش خاصی برخوردار است و در کاربردهای مناسب ظاهری جذاب را برای مواد و حصولات متعدد خلق می‌کند. رنگ‌دانه‌های آبی را با یژگی‌های شیمیایی زیادی می‌توان در نظر آورد که از آن جمله است: پیوند پی، حلقه‌های معطر و گروه‌های هترو اتم و همچنین بارهای یونی. بیشتر رنگ‌های آبی طبیعی، پایداری کمی دارند و تنها در شرایط قلیایی یا سمی اثرگذار هستند؛ بنابراین این عنصر آبی‌ساز دلربا می‌واند جایگزین فوق‌العاده‌ای برای آن‌ها به‌شمار بیاید.
نام‌های مختلفی برای این ماده تعیین شده است که عبارتاند از: FD&C Blue No. 1 یاAcid Blue 9. شماره این رنگE133 اعلام میشود و شاخص آن هم را 42090 می‌دانند. این رنگ مصنوعی به‌صورت پودری آبی‌رنگ به تولید می‌رسد و قابلیت حل شدن در آب و گلیسیرن را داد. از امتیازات آن می‌توان به تایید FDA اشاره کرد که خاطر مصرف‌کنندگان را از سمی نبودن و بی‌خطری آن آسوده می‌سازد.
ویژگی‌ها و خواص
در بین انواع رنگ‌های مصنوعی که در صنایع غذایی مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرند، رنگ برلیانت بلو از ویژگی‌های خاصی برخوردار است که برخی از آن‌ها عبارتاند از:
- برخورداری از درخشانی خاص و آبی تابناک جذاب که آن را در بین رنگ‌های مصنوعی،مثل رنگ خوراکی قرمز کارموزین، متفاوت و برجسته می‌سازد.
- بهره‌مند از مدت پایداری بالا که یکی از عوامل اصلی استفاده از این ماده به‌شمار می‌رود.
- دارای خاصیت غیرسمی بودن
- حاوی ذراتی بزرگ است که بهره‌برداری از آن را تحت تاثیر مثبتی قرار می‌دهد.
- مشتمل بر بارهای یونی که عاملی برای جذب نور قرمز کم‌انرژی شناخته می‌شوند.
کاربردهای رنگ برلیانت بلو
تاکید ما در این‌جا بر استفاده‌های خوراکی است که از این رنگ مصنوعی به عمل می‌آید. رنگ دلنشین و جذاب این آبی آن را برای بسیاری از مصارف خوراکی مناسب و موثر می‌سازد؛ اما مواد مصرف آن به مصارف خوراکی و غذایی محدود نمی‌شود و در عرصه‌های دیگر نیز می‌توان آن را مورد بهره‌برداری قرار داد. در ادامه می‌کوشیم کاربردهای این ماده را معرفی کنیم.
صنایع غذایی
این رنگ درشمار عناصر پرمصرف در صنعت خوراکی قرار می‌گیرد که برخی از این مصارف به شرح ذیل قابل اشاره هستند:
- تولید انواع آب‌نبات‌ها و برخی بستنی‌ها
- در برخی محصولات کنسروی مثل نخودفرنگی و غذاهای کنسروشده
- برای رنگ‌بخشی به مواد غذایی حاوی طعم میوه بلوبری تا تداعی‌کننده و یادآور رنگ این میوه خاص باشد.
- مورد استفاده زیاد در تهیه انواع شیرینی‌های متنوع و خوش‌رنگ، کیک‌ها و چیزکیک‌ها و محصولات و مواد مشابه دز این محصولات از اسانس اسپرسو نیز استفاده میشود.
- قابل بهره‌برداری در تولید انواع نوشیدنی‌های گازدار و نوشابه‌ها
- به‌کاررفته در دستور تهیه بسیاری از دسرها و ژله‌های رنگی
صنعت زیبایی و تولید محصولات بهداشتی وآرایشی
رنگ‌های مصنوعی همچون رنگ برلیانت بلو کاربرد موثری در صنایعی دارند که انواع محصولات را برای زیباسازی یا با هدف مراقبت و محافظت از پوست و مو به تولید می‌رسانند.
- به کار گرفتن این رنگ برای تولید برخی از صابون‌های دارای رنگ زیبا
- تهیه برخی شامپوهای رنگی
- مورد استفاده در تولید انواع محصولات مراقبتی مثل کرم‌ها، لوسیون‌ها و محصولات مشابه
- قابل بهره‌برداری در موادی که برای ایجاد رنگ با هدف زیبایی تولید می‌شوند؛ مثل رژلب‌های متنوع رنگی در دو شکل جامد و مایع، مدادهای آرایشی مورد استفاده برای ایجاد خط لب، خط چشم و رنگ بخشیدن به ابروها و نیز در سایه‌های مختلف
صنعت داروسازی
استفاده از رنگ‌های مصنوعی در تولید برخی داروها و محصولات درمانی نیز کاربرد دارند که البته عمده نقش آن‌ها ایجاد رنگ و طعم برای این دسته از مواد هستند. برخی از این زمینه‌های مصرف را می‌توان به شرح ذیل نام برد:
- استفاده در تهیه و تولید خمیردندان‌های متنوعی که به رنگ و مزه نیاز دارند تا به فروش مطلوب‌تری برسند و استفاده از آن‌ها راحت‌تر صورت بگیرد؛ به‌خصوص محصولات ویژه کودکان
- قابل بهره‌برداری در ساخت دهان‌شویه‌های دارای طعم و رنگ که باز هم با هدف استفاده راحت‌تر و مطلوب‌تر آن‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- تهیه انواعی از روپوش‌های دارویی مثل برخی قرص‌ها و کپسول‌های رنگی تا ظاهر مناسب‌تری پیدا کنند.
- برای خوش‌ظاهر ساختن برخی محصولات که به‌عنوان مکمل به فروش می‌رسند؛ مثل برخی پودرهای مفید و مکمل‌های متنوع دیگر
- در تولید داروهای ویژه کودکان مثل برخی شربت‌ها نیز به کار می‌رود.
در آزمایشگاه‌های علمی
آزمایشگاه‌های مختلفی که با هدف تحقیقات علمی با انواع ترکیب‌ها سر‌و‌کار دارند در استفاده از مواد مختلف حساسیت بالایی دارند؛ زیرا به کار بردن هر نوع ماده‌ای در مراحل آزمایشی متعدد ممکن نیست و اثرات ناسازگار، مخرب یا مختل‌کننده‌ای در نتیجه آن‌ها خواهد گذاشت. این ماده که خاصیت غیر سمی بودن آن آشکار است، برای استفاده در چنین محیط‌هایی ممنوعیت ندارد و می‌تواند نقش مفیدی ایفا کند. برخی موارد استفاده رنگ برلیانت بلو در آزمایشگاه به شرح ذیل است:
- از آن به‌عنوان یک ماده رنگی بیولوژیکی در آزمایشگاه‌های پزشکی کمک گرفته میشود و در زمینه تحقیقات زیست‌شناختی نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد که هدف از آن رنگ کردن دیواره‌های سلولی است و سلول‌های قارچی و سلول‌های باکتریایی نیز می‌توانند در معرض آن قرار بگیرند.
- بهره‌برداری به‌عنوان ردیاب که به‌دلیل سمی نبودن آن و برخورداری از اندازه بزرگ دانه‌ها می‌تواند بازیگر خوبی برای این کار باشد.
یک نکته کلی درباره استفاده از این رنگ مصنوعی وجود دارد و آن نکته این است که عوارض خاصی برای این عنصر گزارش نشده است؛ ولی توصیه میشود افرادی که دارای زمینه حساسیت هستند با احتیاط و پس از اطمینان از نداشتن آلرژی نسبت به آن برای بهره‌برداری از این ماده اقدام کنند.
جمع‌بندی
رسیدن به رنگ آبی درخشان و جذاب در خوراکی می‌تواند بسیار جالب و اشتهابرانگیز باشد و زیبایی خاصی به آن‌ها ببخشد. رنگ برلیانت بلو به‌عنوان ماده و یک نوع رنگ مصنوعی غیررسمی و بسیارپرکاربردی شناخته میشود که می‌تواند درخششی چشمگیر و موثر را برای ظاهر مواد خوراکی به ارمغان بیاورد که نمونه‌های آن را در انواع کیک‌ها و شیرینی‌ها، دسرها، ژله‌ها، شکلات‌ها و آب‌نبات‌ها می‌توان مشاهده کرد. علاوه‌بر صنعت خوراکی نقش موثر این ماده در صنایع داروسازی و محصولات آرایشی و بهداشتی و… نیز قابل اعتنا است.
نقد و بررسی‌ها
هنوز بررسی‌ای ثبت نشده است.